Ano po to, żeby móc korzystać ze wszystkich dźwięków, jakie są możliwe do zagrania czy do zaśpiewania.
Ale od początku………….
Do czego służą klucze muzyczne?
Są niezbędne do odczytywania dźwięków. Bez klucza nuty nie mają sensu ani swoich określonych wysokości. Tak jak słowa – jeśli nie wiemy, w jakim języku jest napisany tekst, litery układają się w bezkształtne wyrazy bez znaczenia.
Nuty odczytujemy względem klucza – wyjaśnię za chwilę 🙂
Żeby nie było tak zupełnie łatwo, wyróżniamy trzy grupy kluczy: F, C oraz G.
Dużo tego… ale ostatecznie nie jest tak źle. 😉
Do dziś używamy tylko wiolinowego, altowego, tenorowego oraz basowego.
Jak odczytujemy nuty w poszczególnych kluczach?
Na wyżej zamieszczonej grafice widać, że:
Klucze z grupy G wskazują dźwięk g1 (g razkreślne)
Klucze z grupy C wskazują dźwięk c1 (c razkreślne)
Klucze z grupy F wskazują dźwięk f (f małe)
Do tych dźwięków odnosimy pozostałe nuty zapisane na pięciolinii.
Przykład! Jeśli np. gramy w kluczu wiolinowym, to wskazuje nam on, że na drugiej linii zapisany jest dźwięk g1. Z tego wynika, że na drugim polu, czyli stopień wyżej, zapisujemy dźwięk a1. Na trzeciej linii – h1. I tak dalej. 🙂
Dlaczego wprowadzono klucze?
W tekście o pięciolinii pokazywaliśmy, że ma ona 5 linii i 4 pola. Plus kilka linii dodanych. W dalszym ciągu nie ma tu zbyt wiele miejsca do popisu, jeśli chodzi o liczbę dźwięków. Fortepian ma ich przecież 88! No i właśnie… żeby móc zapisywać nuty dla głosów i instrumentów o różnych skalach, wymyślono klucze. Spójrzmy na taki przykład:
To jest ten sam dźwięk (c) zapisany w dwóch różnych kluczach
Czytanie nut z wieloma liniami dodanymi byłoby niewygodne, a przy zapisywaniu ich w partyturach – wręcz niemożliwe.
Stąd pomysł na klucze, które sprawiają, że jak najwięcej dźwięków ze skali danego głosu jest możliwe do zapisania na pięciolinii bez konieczności używania zbyt wielu linii dodanych.
Który klucz dla którego instrumentu?
Wiolinowy:
Skrzypce, gitara, saksofon, obój, flet, klarnet, waltornia, trąbka, wibrafon, dzwonki, ksylofon;
Altowy:
altówka;
Tenorowy:
Wyższe dźwięki wiolonczeli, fagotu, puzonu i kontrabasu;
Basowy:
Wiolonczela, kontrabas, fagot, puzon, tuba, kotły.
Instrumenty, które korzystają z klucza wiolinowego i basowego jednocześnie:
Fortepian, klawesyn, organy, marimba, akordeon, harfa.
Natomiast do zapisu rytmu dla instrumentów perkusyjnych niemelodycznych używa się tzw. Klucza perkusyjnego, czy inaczej rytmicznego.
Co trzeba zapamiętać?
Są trzy grupy kluczy: G, C, F.
Do dziś w użyciu są: wiolinowy, altowy, tenorowy, basowy;
Będzie super, jeśli wymienisz kilka instrumentów przypisanych do danych kluczy;
Dla instrumentów niemelodycznych stosujemy klucz rytmiczny.